Rozwój regionalny, polityka regionalna

Raport „Rozwój regionalny, polityka regionalna” ma na celu odniesienie się do obecnie deklarowanej (i w mniejszym stopniu realizowanej) polityki regionalnej Polski na tle teoretycznych koncepcji rozwoju regionalnego, ewolucji polskiej polityki regionalnej i przestrzennej oraz analiz procesów regionalnego zróżnicowania po 1990 r. Na koniec raportu przedstawione zostały propozycje w obszarze polityki regionalnej.

Koncentracja dzieje się niezależnie od woli decydentów czy polityków, ponieważ takie są współczesne globalne siły rozwoju, którym kraj średniej wielkości i o średnim poziomie rozwoju może się przeciwstawiać jedynie w bardzo ograniczonym zakresie.

Wbrew pojawiającym się opiniom nie obserwuje się „upadku” małych i średnich miast; utrata funkcji wojewódzkiej nie jest powszechnym czynnikiem działającym niekorzystnie. Ta grupa miast rozwijała się stosunkowo równomiernie, a ponadto nie traciła w ostatnich latach dystansu do ośrodków wojewódzkich pod względem poziomu zamożności. Metropolizacja nie doprowadziła jak dotąd do znacznej depopulacji pozametropolitalnej części kraju.

Obserwowane spadki liczby ludności poszczególnych obszarów w Polsce wynikały raczej z zachodzących procesów starzenia się oraz migracji zagranicznych. Możliwość osiągnięcia lokalnego sukcesu nie była ograniczona do gmin położonych w sąsiedztwie ośrodków metropolitalnych, choć te ostatnie były tymi, które w pierwszym rzędzie skorzystały na zachodzących procesach metropolizacji. Nie jest więc słuszna teza, iż mamy do czynienia z „dziejowym determinizmem”, różnicującym „świat na wygrane wielkie aglomeracje i przegrane obszary peryferyjne”.

Raport został przygtowany dla Forum Obywatelskiego Rozwoju.