Wschodnioeuropejskie kontestacje Zachodu oraz ich empiryczna weryfikacja; Prusy, Rosja, Polska

W artykule zaprezentowano krytyczne analizy Zachodu realizowane w Prusach, Rosji i Polsce. Mimo rozlicznych oczywistych odmienności kulturowych i politycznych, krytyczne analizy Zachodu koncentrują się wokół dość podobnej problematyki, chociaż z różnym rozłożeniem akcentów. Pruska kontestacja Zachodu koncentruje się wokół rozróżnienia między cywilizacją a kulturą. Rosyjska myśl krytyczna cechuje się alternatywnymi wizjami kultury, cywilizacji, funkcjonowania społeczeństwa i źródeł prawa. W ostatnich latach widoczny jest w Rosji renesans euroazjatyzmu. Polskie analizy krytyczne koncentrują się wokół behawioralnych patologii, niedostatku duchowości i przerostu cywilizacji nad kulturą. Wspólna cechą omawianych analiz krytycznych jest przekonanie o rozpadzie kulturowym Zachodu na tle Polski czy Rosji. Empiryczna weryfikacja dowodzi, że teza ta jest nieprawdziwa.