GRINCOH: Growth – Innovation – Competitiveness: Fostering Cohesion in Central and Eastern Europe

Projekt GRINCOH zajmuje się dwiema kluczowymi kwestiami dotyczącymi gospodarek krajów Europy Środkowej i Wschodniej (EŚW):

• rozbieżnością między wzrostem produktywności i relatywnie słabą innowacyjnością niezbędną do osiągnięcia trwałego  rozwoju w długim okresie, a także poprawy pozycji konkurencyjnej krajów regionu. Jak dotąd bowiem kraje EŚW swoją przewagę konkurencyjną budują na niskich kosztach produkcji, a nie na oferowaniu wysokiej jakości innowacyjnych produktów i usług. W rezultacie większość krajów EŚW w większym stopniu zostało dotkniętych skutkami ostatniego kryzysu gospodarczego. Ponadto należy zauważyć, że kraje makroregionu są w związku z tym słabo przygotowane do osiągnięcia celów strategii EUROPE2020, w szczególności dotyczące „mądrego” rozwoju,
• powstaniem dużych różnic gospodarczych, społecznych i środowiskowych między regionami krajów EŚW, które są wynikiem przyspieszonego wzrostu gospodarczego. Korzyści przekształceń nie są bowiem równomierne w ujęciu społecznym i przestrzennym. Z jednej strony, można obserwować proces powstawania klasy profesjonalistów dobrze wykształconych i odnoszących sukcesy w ujęciu międzynarodowym, którzy mieszkają z reguły w obszarach metropolitalnych, a z drugiej problemy społeczne związane z bezrobociem strukturalnym, ubóstwem i wykluczeniem społecznym w regionach problemowych. Te regiony problemowe są dość zróżnicowane i obejmują poza starymi okręgami przemysłowymi, także obszary wiejskie i położone przy zewnętrznych graniach. Ich cechą wspólną jest utrata najcenniejszego zasobu rozwojowego, czyli kapitału ludzkiego na skutek drenażu mózgów utrudniająca ich endogenny rozwój.

W efekcie następuje proces polaryzacji, który stanowi wyzwanie nie tylko dla krajów EŚW, ale również dla Unii Europejskiej, w tym zwłaszcza w odniesieniu do polityki spójności. Stąd też głównymi celami projektu jest:

a) stworzenie różnych scenariuszy rozwoju państw Europy Środkowo-Wschodniej do roku 2020 przy uwzględnieniu uwarunkowań politycznych, instytucjonalnych oraz przyjętych strategii rozwojowych;

b) zidentyfikowanie sposób osiągania trwałego rozwoju, czyli takiego który oparty jest o innowacyjność i zwiększanie możliwości technologicznych i powinien skutkować spójnością gospodarczą, społeczną i terytorialną państw Europy Środkowo-Wschodniej;

c) rekomendacje w kwestii przyszłych polityk państw Europy Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza w odniesieniu do polityki spójności UE.

Te ostatnie obejmą następujące najistotniejsze zagadnienia:

• relacje między politykami krajowymi, a polityką spójności UE, w tym związane z lepszym dopasowaniem struktury wydatków do celów strategii EUROPE 2020,
• wpływ polityk krajowych i polityki spójności na wzrost innowacyjności gospodarek, instytucji i społeczeństw krajów Europy Środkowo-Wschodniej,
• tworzenie instrumentów na rzecz osiągania spójności społecznej w odniesieniu do rynków pracy, nierówności społecznych, płci, a także poprawy kwalifikacji i umiejętności pracowników,
• polityk gospodarczych, badawczych i edukacyjnych na rzecz ochrony środowiska,  wydajności energetycznej i wzrostu świadomości ekologicznej.

W rezultacie projekt w znacznym stopniu przyczyni się do wskazania potencjalnych sposobów wdrażania strategii EUROPE 2020 w krajach Europy Środkowej i Wschodniej.