Święty Patryk i Aura – spóźnieni goście w czasach gospodarki opartej na wiedzy

Streszczenie
Irlandia i Finlandia osiągnęły w ostatnich latach spektakularne sukcesy gospodarcze. Stanowią one przykład tzw. państw typu latecomers (spóźniony gość) – są to państwa, które w danym okresie historycznym podejmują z powodzeniem próbę wyrównania opóźnienia gospodarczego w stosunku do krajów uznanych za przodujące, co w efekcie prowadzi do tego, że zmieniają one swą pozycję w światowym układzie gospodarczym. Jednakże droga do sukcesu jak również punkt wyjścia i uwarunkowania w przypadku obu omawianych krajów były odmienne. Model irlandzki można określić jako egzogeniczny – rozwój tego kraju w znacznej mierze opierał się na transferach finansowych z zewnątrz: pomocy z UE, oraz bezpośrednich inwestycji zagranicznych głównie z USA, Japonii i Europy. Podobnie w dużej mierze z zewnątrz napływały nowe technologie. Natomiast rozwój Finlandii należy uznać za endogeniczny. W jej przypadku, ani inwestycje zagraniczne, ani Fundusze UE nie miały tak dużego znaczenia, jak świadoma prorozwojowa i proinnowacyjna polityka państwa nastawiona przede wszystkim na rozwój kapitału ludzkiego. Finlandia i Irlandia różnią się również systemami ekonomiczno-społecznymi. Podczas gdy Irlandia reprezentuje przykład państwa neoliberalnego, Finlandia wprowadza w życie ideę państwa dobrobytu (welfare-state). Prowadzi to do wniosku, że gospodarka informacyjna może przybierać rożne kształty, podobnie jak społeczeństwo informacyjne może być ukształtowane na wiele sposobów, tak samo jak społeczeństwo przemysłowe istniało w wielu, czasem sprzecznych ze sobą wariantach (USA, ZSRR, Japonia itd., itp.).

Summary
Ireland and Finland in recent years have achieved spectacular economic success. They exemplify so-called late-comers – states which in a certain period in history successfully attempt to economically catch up with countries recognized as leaders, and effectively change their position in international economy. However, the way to economic success, as well as the starting point and determinants, were different for the two discussed countries. The Irish model may be described as exogenic – the development of the country was largely based on external financial transfers: EU assistance and foreign direct investments – mainly American, Japanese and European. The new technologies also came mostly from abroad. The development of Finland, however, should be viewed as endogenic. In its case neither foreign investments, nor EU funds were as important as conscious state policy promoting development and innovation, and focusing particularly on human capital development. Finland and Ireland also differ in their socio-economic systems. While Ireland is a typical neoliberal state, Finland implements the idea of welfare state. This leads to a conclusion that information economy may take different forms, just as information society may be formed in many different ways, and just as industrial society existed in many – sometimes conflicting – variations (the USA, the Soviet Union, Japan, etc.).