Wzrost gospodarczy i dywergencja poziomów dochodu w polskich podregionach – niektóre determinanty i efekty przestrzenne

Abstrakt
Celem artykułu jest weryfikacja występowania konwergencji beta i sigma PKB per capita polskich podregionów w okresie 1995-2006. Weryfikowana jest obecność konwergencji bezwarunkowej, a także uwarunkowanej poziomem kapitału fizycznego, kapitału ludzkiego oraz wielkością miasta centralnego, które to czynniki są wymieniane w literaturze jako determinanty regionalnego wzrostu gospodarczego. Badane jest także występowanie efektów przestrzennych w determinowaniu tempa wzrostu. Podobnie jak we wcześniejszych badaniach, dotyczących niektórych innych krajów analiza wykazała dywergencję sigma i bezwarunkową dywergencję beta dochodów per capita między podregionami. Warunkowa konwergencja beta występuje tylko dla podregionów o zbliżonej wielkości miasta centralnego. Obecność metropolii wpływała na zwiększenie tempa wzrostu regionów, przy czym efekt ten był szczególnie silny w okresach dobrej koniunktury w całej gospodarce. Natomiast w fazie spowolnienia gospodarczego znaczący wpływ na stopę wzrostu regionów miały zasoby kapitału ludzkiego.

Abstract
This paper investigates the presence of sigma and beta convergence between the Polish subregions over 1995–2006. We verify for the absolute convergence, as well as for the convergence conditioned on the stock of physical capital, human capital and the size of the central city, these being emphasised in the literature as important factors of regional growth. We also test for the presence of spatial effects in the determination of regional growth rates. In line with research from other countries, we observe a sigma divergence and unconditional beta divergence rather than convergence of income across Polish subregions. Conditional convergence is observed only between the regions around cities of similar size. Large agglomerations in particular increase their economic advantage over peripheral regions during dynamic growth periods in the Polish economy, while during periods of economic slowdown the human capital stock proves significant in determining regional growth.