Mechanizmy partycypacji publicznej w polityce miejskiej polskich ośrodków metropolitalnych - studium porównawcze

Zasadniczym celem projektu jest porównanie i krytyczna analiza wybranych mechanizmów partycypacji publicznej występujących w największych miastach Polski, a następnie określenie ich ewentualnego wpływu na ewolucję polityki miejskiej w tych ośrodkach. Przedmiotem badań zostaną objęte Warszawa, Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław oraz Gdańsk. Analizie porównawczej podlegać będą trzy różne narzędzia: inicjatywy lokalne, budżety obywatelskie oraz lokalne programy rewitalizacji. Zakres czasowy badań będzie obejmował okres od 2004 r., a więc od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, kiedy polityka miejska stała się zadaniem władz publicznych wynikającym także z członkostwa w strukturach europejskich, po bieżące działania partycypacyjne.

Pierwszy etap badań obejmuje analizę profilu wybranych metropolii, dzięki której wskazane zostaną zależności między narzędziami partycypacyjnymi a możliwościami ich realizowania wynikającymi z uwarunkowań lokalnych i potencjału badanych ośrodków. Drugi etap to analiza kontekstu legislacyjnego, która pozwoli określić czy w Polsce istnieją wystarczające warunki instytucjonalne i normatywne do sprawnego planowania o charakterze deliberatywnym. Trzeci etap to studium porównawcze inicjatyw lokalnych, budżetów obywatelskich i lokalnych programów rewitalizacyjnych wdrażanych we wskazanych miastach. W ten sposób, w oparciu o założenia teorii demokracji deliberatywnej, zweryfikowana zostanie hipoteza zakładająca, że współudział mieszkańców w zarządzaniu miastem za pośrednictwem partycypacji usprawnia funkcjonowanie systemu miejskiego.

Zaproponowane ujęcie problemu badawczego ma na celu zwrócenie uwagi na możliwie odmienne realizacje tych mechanizmów, co potencjalnie może świadczyć o polaryzacji lokalnych polityk miejskich. Analiza wybranych narzędzi, zbadanie uwarunkowań leżących u ich podstaw oraz uchwycenie istotnych różnic pozwoli lepiej zrozumieć i wyjaśnić kierunki przeobrażeń polityki miejskiej w Polsce, a także określić czy mechanizmy partycypacyjne wywierają wpływ na zmianę systemu miejskiego, kształtując nowy model polityki publicznej w mieście.